نزدیک به یک دهه است که برنزه کردن و تغییر دادن رنگ پوست، به یکی از ملاک‌های زیبایی افراد جامعه ما تبدیل شده است و جوانان برای رسیدن به این منظور سلامتیشان را به خطر می‌اندازند.
به گزارش پایگاه 598 به نقل از شفا آنلاين، تحقیقات نشان می دهد که برنزه کردن پوست و استفاده از
دستگاه‌ها و سالن‌های سولاریوم در درازمدت عوارض و مشکلات جدی پوستی را به
دنبال دارد که با توجه به گرایش‌هایی که امروزه برای برنزه کردن پوست
ایجاد شده است، زنگ خطری برای ابتلا به سرطان‌های پوست محسوب می‌شود. خطرات
استفاده از سولاریوم به‌حدی سلامت نسل جوان را تهدید کرده که در کشورهای
پیشرفته قوانین و مقررات سخت و محدودکننده‌ای برای سازندگان و برپاکنندگان
مراکز سولاریوم و استفاده‌کنندگان از آن تصویب شده است. در کشور ما با وجود
اطلاعیه‌های مکرر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مورد سرطان زا
بودن سولاریوم و ممنوعیت استفاده از آن هنوز هم از این دستگاه در برخی
سالن‌های ورزشی و زیبایی استفاده می‌شود.
افتادگی پوست، زخم های مزمن و سرطان
چندی قبل دکتر نصیر دهقان پژوهشگر و عضو انجمن تخصصی طب اورژانس در مصاحبه با رسانه‌های گروهی اظهار داشت: <تب برنزه کردن پوست این روزها به حدی داغ است که افراد دیگر به عاقبت رفتن به اتاقک‌های داغ سولاریوم فکر نمی‌کنند و فقط می‌خواهند رنگ پوستشان تغییر کند و مسئولان نیز هیچ برنامه مشخصی برای کنترل این پدیده اعلام نمی‌کنند.»
وی با بیان این‌که چند سالی است با ورود فناوری‌های نوین، برنزه کردن پوست با دستگاه‌های سولاریوم وارد زندگی مردم بخصوص برخی بانوان شده است، افزود: «سولاریوم که این روزها به عنوان روشی برای برنزه کردن صورت و بدن به کار می‌رود با استفاده از اشعه ماورای بنفش باعث برنزه شدن و تیرگی پوست می‌شود. این در حالی است که بسیاری از افراد هشدار پزشکان را در مورد برنزه کردن بویژه با دستگاه سولاریوم جدی نمی‌گیرند اما واقعیت این است که علاوه بر عوارض زودرس مانند افتادگی پوست؛ سرطان‌ها و عوارض بدخیم پوستی ۱۵ تا ۲۰ سال بعد خود را نشان می‌دهند.»
به گفته وی، از عوارض دستگاه سولاریوم می‌توان به ایجاد کک و مک در صورت، گردن، شانه‌ها و همچنین احتمال سرطان زایی آن اشاره کرد. به این صورت که در ابتدا ضایعات پیش بدخیمی به شکل برجستگی‌های تیره و خشن روی پوست ظاهر می‌شوند و طی مدتی این ضایعات حالتی مانند زخم‌های مزمن و بدون بهبودی پیدا می‌کنند که در این مرحله بدخیمی محتمل است.
استفاده از سولاریم غیرقانونی است
دکتر بهزاد رحمتیان متخصص پوست و مو در مورد آسیب‌های دستگاه سولاریوم می‌گوید: «در سولاریوم با استفاده از لامپ‌های فلورسنت ساطع‌کننده اشعه ماورای‌بنفش A، پوست فرد برنزه می‌شود. اشعه ماورای‌بنفش دو بخش دارد؛ بخش A و B که به ترتیب طول موج 320 تا 400 و 280 تا 320 نانومتر دارند. در حالی که نور مرئی 400 تا 700 نانومتر طول موج دارد. بخش B اشعه ماورای‌بنفش عامل اصلی آفتاب‌سوختگی و بخش A عامل اصلی برنزه‌شدن است. دستگاه‌های برنزه‌کننده اشعه ماورای بنفش A (97 درصد A و 3درصد B) را به پوست می‌تابانند، البته اگر مدت تماس با اشعه طولانی شود یا لامپ‌ها استاندارد نباشد و مقدار اشعه B بالا باشد، با دستگاه‌های برنزه‌کننده هم احتمال سوختگی وجود دارد.»
وی با بیان این‌که شماری تصورمی‌کنند نور خورشید خطرناک است و سولاریوم به سلامتشان ضرر نمی‌رساند، می‌افزاید: «در برنزه کردن با نور خورشید احتمال آفتاب‌سوختگی بیشتر است اما پیری زودرس و افزایش ابتلا به سرطان پوست نیز به دنبال استفاده مکرر از دستگاه‌های برنزه به اثبات رسیده است.»
این استادیار دانشگاه تأکید می‌کند: «وقتی سوختگی در اثراستفاده از دستگاه سولاریوم ایجاد می‌شود به این معنی است که مقدار زیادی اشعه به بدن تابیده شده است و این یعنی احتمال عوارض ناشی از تابش بر پوست، بیشتر است.
برخی بیماری‌های پوستی به طور نهفته در بدن برخی از افراد وجود دارند که هرگونه آسیب یا سوختگی پوست می‌تواند بیماری نهفته را بیدار کند به طوری که بعضی که استعداد ذاتی ابتلا به ویتیلیگو یعنی برص- لکه های سفید بر پوست- را داشته‌اند به دنبال استفاده مکرر از سولاریوم بیماری‌شان فعال شده است از این رو بهتر است جوانان استفاده از سولاریوم را کنار بگذارند، زیرا در کشور ما غیرقانونی است و چون قانون در برابر آن مسئولیتی ندارد هیچ نظارتی از سوی وزارت بهداشت بر مراکز سولاریوم انجام نمی‌شود .»
وی با اشاره به این مطلب که سولاریوم رنگدانه‌های پوست را در زمانی بسیار کوتاه بیش از حد فعال می‌کند، خاطرنشان کرد: «عوارض سولاریوم به 3 گروه «زودرس»، «میان‌رس» و «دیررس» تقسیم می‌شود.
عوارض زودرس به صورت لکه‌هایی روی پوست ظاهر می‌شوند که اگر به سرعت اقدام شود، کاملاً درمان خواهد شد. تابش زیاد نور بر پوست، قدرت رنگ دهی سلول‌های پوست را افزایش می‌دهد. فرایند رنگ‌سازی در ایرانی‌ها بالاست و معمولاً این لکه‌های پوستی به سرعت روی بدن آنان ظاهر خواهد شد. عوارض میان‌رس باعث پیری پوست می‌شوند؛ اشعه ماورای بنفش، الیاف کلاژن، الیاف جوانی پوست و الیاف الاستیک را به مرور زمان از بین می‌برد. این مهم‌ترین دلیل چروک، کشدار شدن، افتادگی و پیری پوست است.»
وی با بیان این مطلب که افرادی که پوست روشن و سفیدی دارند بیش از افراد دارای پوست سبزه و گندمگون در معرض خطرها و عوارض سولاریوم قرار می‌گیرند، می‌افزاید: «بررسی‌های متعدد نشان می‌دهد سولاریوم بر روند پیری بخصوص پدیدار شدن پیری زودرس و شدید در تمام افراد تأثیر دارد و افرادی که از این وسیله استفاده می‌کنند به احتمال بیشتری به سرطان بدخیم پوست مبتلا می‌شوند ولی ابتلا به این سرطان ارتباطی به تعداد جلسه‌های سولاریوم ندارد زیرا حتی ممکن است با یک جلسه سولاریوم هم فرد به ملانوما، سرطان بدخیم پوست مبتلا شود.»
این استاد یار دانشگاه تهران تأکید می‌کند: «سولاریوم، خطر ابتلا به ملانوما را که خطرناک‌‌ترین نوع سرطان پوست محسوب می‌شود به وضوح افزایش می‌دهد و این خطر در افراد زیر 30سال که از سولاریوم استفاده کرده‌اند، به مراتب بیشتر از افراد بالای 30سال است.
دکتر سید مسعود داوودی متخصص پوست و مو هم در مورد سرطان پوست می‌گوید: «سرطان پوست جزو جدی‌ترین بیماری‌هاست که خوشبختانه به دلیل نوع پوست ایرانی‌ها که در مقابل آفتاب مقاوم‌تر است، سرطان پوست نسبت به کشورهای اروپایی که مردمشان پوستی سفید دارند، کمتر شایع است.»
عوارض حمام آفتاب مانند سولاریم
وی می‌افزاید: <کسانی که در فضای باز کار می‌کنند مانند کشاورزان، کارگران راه‌سازی و روستاییان متأسفانه بیشتر به سرطان پوست مبتلا می‌شوند، زیرا این سرطان ارتباط مستقیمی با تابش آفتاب دارد، بسیاری از این افراد چندین ساعت در معرض نور شدید خورشید کار می‌کنند. اشعه ماورای بنفش قسمتی از نور خورشید است که می‌تواند به داخل پوست نفوذ کند و آثار زیانبار آفتاب مربوط به این اشعه است و این در حالی است که اشعه ماورای بنفش خورشید به دلیل صنعتی شدن کشورها و آلودگی هوا، نفوذ بیشتری به داخل جو دارد و عوارض آن بیشتر شده است.»
این دانشیار دانشگاه با بیان این مطلب که الگوی زندگی‌ها هم تغییر کرده است خاطرنشان می‌کند: «جوانان امروزی دوست دارند در سنین پایین پوست خودشان را برنزه کنند که نیازمند تماس طولانی با آفتاب است و این مسائل باعث می‌شود اشعه ماورای بنفش بیشتر از حد معمول به پوست برسد و می‌تواند تغییراتی در سلول ایجاد کند که یکی از عوارض آن سرطان پوست است. »
وی می‌افزاید: «متأسفانه فاصله آثار مخرب تابش مستقیم و طولانی مدت نور خورشید تا بروز علائم آن ممکن است 15 تا 20 سال طول بکشد، از این رو این باعث می‌شود مردم نسبت به این مسأله بی‌تفاوت شوند واز این‌رو تأکید می‌کنیم از آفتاب پرهیز کنید، چون عوارض آن در کوتاه مدت ملموس نیست. »
این متخصص پوست در پاسخ به این پرسش که استفاده از سولاریوم چه مضراتی را می‌تواند در شخص به وجود آورد، خاطرنشان می‌کند: «استفاده از سولاریوم مانند عوارض گرفتن حمام آفتاب است که طی آن بتدریج پوست دچار پیری زودرس، لکه‌های تیره کک و مک و خال‌های رنگی می‌شود که در نهایت به سرطان پوست می‌انجامد و از این رو استفاده از سولاریوم و آفتاب گرفتن به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.»
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله در مورد علائم سرطان‌های پوست یادآوری می‌کند: «این علائم شامل زخم‌هایی است که یا خوب نمی‌شوند یا وقتی خوب می‌شوند، در مدت زمان کمی دوباره به وجود می‌آیند و ترشح دارند و چون درد و خارش و آزاری به وجود نمی‌آورند، بیماران نسبت به آن بی‌توجه می‌شوند و دیر به پزشک مراجعه می‌کنند.»
دکتر داوودی همچنین می‌گوید: «درمان این نوع سرطان‌ها جراحی است، مگر این‌که شرایط جسمی بیمار اجازه جراحی را ندهد که در این صورت از روش‌هایی مانند سوزاندن با گرما، سرما درمانی، فوتو داینامیک تراپی و رادیو تراپی استفاده می‌شود.»
با اینهمه و به رغم اجماع نسبی جامعه پزشکی و متخصصان سلامت، هنوز این سئوال مطرح است که چرا جمع کثیری از هموطنان ما با علم به خطر سرطانزا بودن سولاریم، همچنان در اشتیاق آن هستند.
افتادگی پوست، زخم های مزمن و سرطان
چندی قبل دکتر نصیر دهقان پژوهشگر و عضو انجمن تخصصی طب اورژانس در مصاحبه با رسانه‌های گروهی اظهار داشت: <تب برنزه کردن پوست این روزها به حدی داغ است که افراد دیگر به عاقبت رفتن به اتاقک‌های داغ سولاریوم فکر نمی‌کنند و فقط می‌خواهند رنگ پوستشان تغییر کند و مسئولان نیز هیچ برنامه مشخصی برای کنترل این پدیده اعلام نمی‌کنند.»
وی با بیان این‌که چند سالی است با ورود فناوری‌های نوین، برنزه کردن پوست با دستگاه‌های سولاریوم وارد زندگی مردم بخصوص برخی بانوان شده است، افزود: «سولاریوم که این روزها به عنوان روشی برای برنزه کردن صورت و بدن به کار می‌رود با استفاده از اشعه ماورای بنفش باعث برنزه شدن و تیرگی پوست می‌شود. این در حالی است که بسیاری از افراد هشدار پزشکان را در مورد برنزه کردن بویژه با دستگاه سولاریوم جدی نمی‌گیرند اما واقعیت این است که علاوه بر عوارض زودرس مانند افتادگی پوست؛ سرطان‌ها و عوارض بدخیم پوستی ۱۵ تا ۲۰ سال بعد خود را نشان می‌دهند.»
به گفته وی، از عوارض دستگاه سولاریوم می‌توان به ایجاد کک و مک در صورت، گردن، شانه‌ها و همچنین احتمال سرطان زایی آن اشاره کرد. به این صورت که در ابتدا ضایعات پیش بدخیمی به شکل برجستگی‌های تیره و خشن روی پوست ظاهر می‌شوند و طی مدتی این ضایعات حالتی مانند زخم‌های مزمن و بدون بهبودی پیدا می‌کنند که در این مرحله بدخیمی محتمل است.
استفاده از سولاریم غیرقانونی است
دکتر بهزاد رحمتیان متخصص پوست و مو در مورد آسیب‌های دستگاه سولاریوم می‌گوید: «در سولاریوم با استفاده از لامپ‌های فلورسنت ساطع‌کننده اشعه ماورای‌بنفش A، پوست فرد برنزه می‌شود. اشعه ماورای‌بنفش دو بخش دارد؛ بخش A و B که به ترتیب طول موج 320 تا 400 و 280 تا 320 نانومتر دارند. در حالی که نور مرئی 400 تا 700 نانومتر طول موج دارد. بخش B اشعه ماورای‌بنفش عامل اصلی آفتاب‌سوختگی و بخش A عامل اصلی برنزه‌شدن است. دستگاه‌های برنزه‌کننده اشعه ماورای بنفش A (97 درصد A و 3درصد B) را به پوست می‌تابانند، البته اگر مدت تماس با اشعه طولانی شود یا لامپ‌ها استاندارد نباشد و مقدار اشعه B بالا باشد، با دستگاه‌های برنزه‌کننده هم احتمال سوختگی وجود دارد.»
وی با بیان این‌که شماری تصورمی‌کنند نور خورشید خطرناک است و سولاریوم به سلامتشان ضرر نمی‌رساند، می‌افزاید: «در برنزه کردن با نور خورشید احتمال آفتاب‌سوختگی بیشتر است اما پیری زودرس و افزایش ابتلا به سرطان پوست نیز به دنبال استفاده مکرر از دستگاه‌های برنزه به اثبات رسیده است.»
این استادیار دانشگاه تأکید می‌کند: «وقتی سوختگی در اثراستفاده از دستگاه سولاریوم ایجاد می‌شود به این معنی است که مقدار زیادی اشعه به بدن تابیده شده است و این یعنی احتمال عوارض ناشی از تابش بر پوست، بیشتر است.
برخی بیماری‌های پوستی به طور نهفته در بدن برخی از افراد وجود دارند که هرگونه آسیب یا سوختگی پوست می‌تواند بیماری نهفته را بیدار کند به طوری که بعضی که استعداد ذاتی ابتلا به ویتیلیگو یعنی برص- لکه های سفید بر پوست- را داشته‌اند به دنبال استفاده مکرر از سولاریوم بیماری‌شان فعال شده است از این رو بهتر است جوانان استفاده از سولاریوم را کنار بگذارند، زیرا در کشور ما غیرقانونی است و چون قانون در برابر آن مسئولیتی ندارد هیچ نظارتی از سوی وزارت بهداشت بر مراکز سولاریوم انجام نمی‌شود .»
وی با اشاره به این مطلب که سولاریوم رنگدانه‌های پوست را در زمانی بسیار کوتاه بیش از حد فعال می‌کند، خاطرنشان کرد: «عوارض سولاریوم به 3 گروه «زودرس»، «میان‌رس» و «دیررس» تقسیم می‌شود.
عوارض زودرس به صورت لکه‌هایی روی پوست ظاهر می‌شوند که اگر به سرعت اقدام شود، کاملاً درمان خواهد شد. تابش زیاد نور بر پوست، قدرت رنگ دهی سلول‌های پوست را افزایش می‌دهد. فرایند رنگ‌سازی در ایرانی‌ها بالاست و معمولاً این لکه‌های پوستی به سرعت روی بدن آنان ظاهر خواهد شد. عوارض میان‌رس باعث پیری پوست می‌شوند؛ اشعه ماورای بنفش، الیاف کلاژن، الیاف جوانی پوست و الیاف الاستیک را به مرور زمان از بین می‌برد. این مهم‌ترین دلیل چروک، کشدار شدن، افتادگی و پیری پوست است.»
وی با بیان این مطلب که افرادی که پوست روشن و سفیدی دارند بیش از افراد دارای پوست سبزه و گندمگون در معرض خطرها و عوارض سولاریوم قرار می‌گیرند، می‌افزاید: «بررسی‌های متعدد نشان می‌دهد سولاریوم بر روند پیری بخصوص پدیدار شدن پیری زودرس و شدید در تمام افراد تأثیر دارد و افرادی که از این وسیله استفاده می‌کنند به احتمال بیشتری به سرطان بدخیم پوست مبتلا می‌شوند ولی ابتلا به این سرطان ارتباطی به تعداد جلسه‌های سولاریوم ندارد زیرا حتی ممکن است با یک جلسه سولاریوم هم فرد به ملانوما، سرطان بدخیم پوست مبتلا شود.»
این استاد یار دانشگاه تهران تأکید می‌کند: «سولاریوم، خطر ابتلا به ملانوما را که خطرناک‌‌ترین نوع سرطان پوست محسوب می‌شود به وضوح افزایش می‌دهد و این خطر در افراد زیر 30سال که از سولاریوم استفاده کرده‌اند، به مراتب بیشتر از افراد بالای 30سال است.
دکتر سید مسعود داوودی متخصص پوست و مو هم در مورد سرطان پوست می‌گوید: «سرطان پوست جزو جدی‌ترین بیماری‌هاست که خوشبختانه به دلیل نوع پوست ایرانی‌ها که در مقابل آفتاب مقاوم‌تر است، سرطان پوست نسبت به کشورهای اروپایی که مردمشان پوستی سفید دارند، کمتر شایع است.»
عوارض حمام آفتاب مانند سولاریم
وی می‌افزاید: <کسانی که در فضای باز کار می‌کنند مانند کشاورزان، کارگران راه‌سازی و روستاییان متأسفانه بیشتر به سرطان پوست مبتلا می‌شوند، زیرا این سرطان ارتباط مستقیمی با تابش آفتاب دارد، بسیاری از این افراد چندین ساعت در معرض نور شدید خورشید کار می‌کنند. اشعه ماورای بنفش قسمتی از نور خورشید است که می‌تواند به داخل پوست نفوذ کند و آثار زیانبار آفتاب مربوط به این اشعه است و این در حالی است که اشعه ماورای بنفش خورشید به دلیل صنعتی شدن کشورها و آلودگی هوا، نفوذ بیشتری به داخل جو دارد و عوارض آن بیشتر شده است.»
این دانشیار دانشگاه با بیان این مطلب که الگوی زندگی‌ها هم تغییر کرده است خاطرنشان می‌کند: «جوانان امروزی دوست دارند در سنین پایین پوست خودشان را برنزه کنند که نیازمند تماس طولانی با آفتاب است و این مسائل باعث می‌شود اشعه ماورای بنفش بیشتر از حد معمول به پوست برسد و می‌تواند تغییراتی در سلول ایجاد کند که یکی از عوارض آن سرطان پوست است. »
وی می‌افزاید: «متأسفانه فاصله آثار مخرب تابش مستقیم و طولانی مدت نور خورشید تا بروز علائم آن ممکن است 15 تا 20 سال طول بکشد، از این رو این باعث می‌شود مردم نسبت به این مسأله بی‌تفاوت شوند واز این‌رو تأکید می‌کنیم از آفتاب پرهیز کنید، چون عوارض آن در کوتاه مدت ملموس نیست. »
این متخصص پوست در پاسخ به این پرسش که استفاده از سولاریوم چه مضراتی را می‌تواند در شخص به وجود آورد، خاطرنشان می‌کند: «استفاده از سولاریوم مانند عوارض گرفتن حمام آفتاب است که طی آن بتدریج پوست دچار پیری زودرس، لکه‌های تیره کک و مک و خال‌های رنگی می‌شود که در نهایت به سرطان پوست می‌انجامد و از این رو استفاده از سولاریوم و آفتاب گرفتن به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.»
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله در مورد علائم سرطان‌های پوست یادآوری می‌کند: «این علائم شامل زخم‌هایی است که یا خوب نمی‌شوند یا وقتی خوب می‌شوند، در مدت زمان کمی دوباره به وجود می‌آیند و ترشح دارند و چون درد و خارش و آزاری به وجود نمی‌آورند، بیماران نسبت به آن بی‌توجه می‌شوند و دیر به پزشک مراجعه می‌کنند.»
دکتر داوودی همچنین می‌گوید: «درمان این نوع سرطان‌ها جراحی است، مگر این‌که شرایط جسمی بیمار اجازه جراحی را ندهد که در این صورت از روش‌هایی مانند سوزاندن با گرما، سرما درمانی، فوتو داینامیک تراپی و رادیو تراپی استفاده می‌شود.»
با اینهمه و به رغم اجماع نسبی جامعه پزشکی و متخصصان سلامت، هنوز این سئوال مطرح است که چرا جمع کثیری از هموطنان ما با علم به خطر سرطانزا بودن سولاریم، همچنان در اشتیاق آن هستند.
اخبار ویژه
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
